Roermondenaren bouwden in de 13de eeuw mee aan Duitse Hanzestad

 

De stad Greifswald (Mecklenburg-Vorpommern, ca. 57.000 inwoners) is waarschijnlijk niet een plaats die bij iedereen bellen doet rinkelen. De voormalige Hanzestad aan de Oostzee heeft een oude universiteit (al van 1456) maar Wikipedia weet er verder alleen van te vertellen dat twee Russische pijplijnen daar aan land komen en dat de beroemde schilder Caspar David Friedrich er werd geboren, evenals voetballer Toni Kroos van Real Madrid.

Toch is er mogelijk sprake van een connectie met Roermond. Greifswald had een gunstig gelegen haven en kwam in de 13de eeuw tot bloei. Veel van de eerste inwoners waren migranten uit onder andere Holland, Westfalen, Nedersaksen en de Nederrijn. Ook migranten uit Roermond settelden zich in deze stad en lijken een belangrijke rol te hebben gespeeld bij de opbouw ervan.

Een en ander is na te lezen in ‘Beiträge zur Geschichte der Stadt Greifswald’, een in 1827 verschenen boek van de toenmalige burgemeester Carl Gesterding dat aan het eind van de negentiende eeuw werd aangevuld met nieuwe teksten en onderzoeksresultaten. Eén van die aanvullingen betreft de rol van Roermondenaren in de vroegste stadsgeschiedenis.

Tot de oudste straten van Greifswald behoort de Schuhhagen, tegenwoordig een winkelstraat in hartje stad. Ook in de Middeleeuwen was het een belangrijke en drukke straat, die de oudste stadspoort verbond met de Markt.

Juist die oude stadskern waartoe behalve de Schuhhagen nog enkele andere straten worden gerekend, werd volgens de ‘Beiträge’ gesticht door migranten uit het Rijnland. De namen van meerdere families die zich in dit deel van de stad vestigden verwijzen naar plaatsen in de Nederrijn, waar de auteurs van de ‘Beiträge’ Roermond voor het gemak ook maar toe rekenen.

Binnen die Rijnlandse groep speelden Roermondenaren blijkbaar een belangrijke rol, zo blijkt uit de oude naam van de Schuhhagen. In de oudste stadsrekening van Greifswald, die dateert van 1293/94, wordt de straat ‘Roremundshagen’ genoemd. Ook de naam Reremundeshachen wordt gebruikt.

De naam kan niet worden herleid naar één persoon of één familie die bijvoorbeeld ‘van Roermunde’ heette. Verondersteld wordt daarom dat de naam Roremundshagen verwees naar een groep van meerdere migranten uit Roermond. Misschien niet alleen uit Roermond zelf, zo wordt in het boek verondersteld, maar ook uit de onmiddellijke omgeving. Een van de bewoners van de Roremundshagen was namelijk een ijzerhandelaar genaamd Thideman Horn.

Vanaf 1355 werd de naam Schuhhagen voor het eerst gebruikt, een verwijzing naar de schoenmakers die daar gevestigd waren. Tot 1391 werden de namen Roremundshagen en Schuhhagen beide gebruikt, daarna zette de laatste naam zich door.

Ik bel eens met het stadsarchief in Greifswald. “Het onderzoek van Gesterding is oud, maar het is nog altijd het enige dat er op dat gebied is gepubliceerd”, laat een medewerker daar weten. “Was Roermond ook een Hanzestad? Misschien moet u eens met de Stadtverwaltung bellen. Wie weet is het een aardige aanleiding voor een stedenband.”